1
|
- Ανοικτά ερωτήματα και νέα δεδομένα
- Γιακουμάτου Τερέζα
- Φιλόλογος – Επιμορφώτρια ΤΠΕ
- www.netschoolbook.gr
|
2
|
- Καταξιωμένοι λογοτέχνες μεταναστεύουν στο διαδίκτυο
- Τι αλλαγές επιφέρει η ψηφιοποίηση των κειμένων στην παραγωγή και την
πρόσληψη της λογοτεχνίας;
- Οι σημερινοί αναγνώστες προσδοκούν υψηλότερη δυνατότητα αλληλεπίδρασης
με το λογοτεχνικό κείμενο
|
3
|
- Κατά πόσον η ηλεκτρονική λογοτεχνία μπορεί να αναζωογονήσει το
ενδιαφέρον για την ανάγνωση στο σύγχρονο πολιτισμό, ο οποίος βασίζεται
στο θέαμα, μεταβάλλοντας ριζικά τις μορφές ανάγνωσης;
|
4
|
- Προβληματικός ο όρος «λογοτεχνία»
-έννοια σχετική και μεταβλητή
- Ανάδυση νέου είδους: ηλεκτρονική λογοτεχνία, e-literature,
κυβερνολογοτεχνία cyber-literature, υπερλογοτεχνία, hyperliterature
|
5
|
- Μία νέα μορφή τέχνης, η οποία προκύπτει από την τήξη εικόνας, κειμένου,
βίντεο και ήχου σε ένα μάγμα με στόχο να προκαλέσει εντυπώσεις που
απευθύνονται σε πολλές αισθήσεις Bolter, 1991
- Μήπως όμως πρόκειται για μία εικαστική μετατόπιση του πυρηνικού
στοιχείου της λογοτεχνίας, που είναι η γλώσσα;
|
6
|
- Ισχύουν μόνο οι περιορισμοί της φαντασίας του λογοτέχνη – η ηλεκτρονική
σελίδα δεν έχει όρια.
- Τα ψηφιακά κείμενα διακινούνται και δημοσιεύονται σε δευτερόλεπτα σε
όλον τον κόσμο,
- τροποποιούνται πολύ εύκολα,
- ευνοούν τη συνεργασία,
- συμπεριλαμβάνουν οπτικό και
ηχητικό υλικό
- επιτρέπουν την ανάγνωση πολλαπλών κειμενικών διαδρομών –ο αναγνώστης ως
συνδιαμορφωτής
|
7
|
- να αναδιαμορφώσουν τις μεθόδους γραφής, τους τρόπους επικοινωνίας με το
κοινό τους
- να πειραματιστούν και να καινοτομήσουν με συγγραφή πολυεπίπεδων κειμένων
|
8
|
- Εικόνες και ήχοι εισβάλλουν στα λογοτεχνικά υπερκείμενα
- Οι διαφορετικοί σημειωτικοί τρόποι δεν συνυπάρχουν απλά, αλλά
αλληλεπιδρούν. Γραπτός λόγος, εικόνα, ήχος και video αντικρίζονται
και συνομιλούν, υφαίνοντας ένα πολυμεσικό έργο τέχνης
|
9
|
- Ποια είναι η θέση του λόγου στο πολυμεσικό υπερκείμενο; Καταλαμβάνει ένα
μέρος, ή το κυρίαρχο μερίδιο στην παρουσίαση του πολυμεσικού έργου;
- Κατά πόσο η πολυμεσική παρουσίαση «εικονοποιεί» τον λόγο του κειμένου;
- Καταργείται η σχέση του αναγνώστη με το βιβλίο;
- Αναγνώστες ή θεατές;
|
10
|
- Ρευστότητα και μεταβλητότητα ομηρικών επών
- Υπερκειμενικά στοιχεία ανιχνεύουμε στα έργα του Borges Λαβύρινθοι και Μυθοπλασίες
(1986), στο Κουτσό του Cortazar (1988), στο Dictionary of the Khazars
του Pavic (1988) πολύ πριν ασχοληθεί με τη δικτυακή λογοτεχνία ,στα έργα
V και Gravity's Rainbow του Pynchon (1963,1995) και φυσικά στον Οδυσσέα
του Joyce, (1990).
|
11
|
- οργανωμένο αλφαβητικά και όχι χρονολογικά
- κάθε αναγνώστης συνθέτει το έργο όπως ένα παιχνίδι ντόμινο
- δύο εκδόσεις: μία ανδρική και μία γυναικεία
- Το Κουτσό του Cortazar (1988)
είναι οργανωμένο σε 155 αριθμημένα κεφάλαια τα οποία μπορούν να
διαβαστούν με τη σειρά που επιθυμεί ο αναγνώστης.
|
12
|
- στην Αιγυπτιακή Βίβλο των Νεκρών,
- σε κλασικούς αμφορείς,
- σε μεσαιωνικούς τάπητες,
- σε μοναστηριακές μικρογραφίες χειρογράφων.
|
13
|
- Η πάλη των καλλιτεχνών να ξεπεράσουν τα όρια του παραδοσιακού τους
μέσου συναντάται και στους πειραματισμούς των εικαστικών, που ήδη από τη
δεκαετία του 1950 συνδυάζουν διαφορετικές μορφές έκφρασης, για να
καταλήξουμε σε αλληλεπιδράσεις μορφών τέχνης, χάπενιγκ πολυμέσων (multimedia
performances), video art, video installation art, interactive digital
art.
|
14
|
- Μια απλή ηλεκτρονική προδημοσίευση ενός λογοτεχνικού κειμένου
προβάλλεται ως διαδικτυακή λογοτεχνία.
- Η περίπτωση των Χ.Α. Χωμενίδη και Α. Σταμάτη όπου στη διεύθυνση www.greekbooks.gr ζητούν από τους αναγνώστες να στείλουν τις δικές τους προτάσεις
για ένα διήγημα.
|
15
|
- Κριτήριο η τεχνολογία ή το επικοινωνιακό σχήμα;
- α) Πομπός: ο συγγραφέας είναι ένας ή περισσότεροι;
- β) Μήνυμα: I) προέρχεται από τη μετατροπή έντυπης λογοτεχνίας σε
υπερκειμενική ή έχει εξαρχής κατασκευαστεί ως υπερκείμενο; II) Ποιοι
είναι οι αφηγηματικοί τρόποι που χρησιμοποιεί σε σχέση με τη χρήση και
τη λειτουργία της τεχνολογίας; III) H τεχνολογία παρουσίασης του
κειμένου ενσωματώνει διαδραστικά στοιχεία;
|
16
|
- Δέκτης: κατά πόσο εμπλέκεται στην κατασκευή του κειμένου; Είναι
αποδέκτης ή συνδιαμορφωτής; Ποια είναι τα περιθώρια διάδρασης που του
επιτρέπονται;
- Μήπως πρέπει να εξετάσουμε ακόμα σε ποιο είδος θα ανήκε αν δεν ήταν
υπερκείμενο; (π.χ. είναι πεζό ή ποίημα;) Υπάρχουν προκαθορισμένες
αναγνωστικές διαδρομές; Πώς υποβοηθείται η πλοήγηση; Τι κίνητρα
παρέχονται στον ηλεκτρονικό αναγνώστη να συνεχίσει την εξερεύνηση του
κειμένου; Υπάρχει κειμενικό κλείσιμο στο έργο;
|
17
|
- Ηλεκτρονική Πεζογραφία
- Η πλειοψηφία των λογοτεχνικών υπερκειμένων
- Σταθμός θεωρείται το έργο του Michael Joyce, Afternoon, το οποίο
γεννήθηκε το 1987 και συνεχίζει να πωλείται σε μορφή ψηφιακού δίσκου.
|
18
|
- Περιλαμβάνει 539 αποσπάσματα και 951 υπερδεσμούς. Η πλοήγηση μέσα στο
κείμενο επιτυγχάνεται με απαντήσεις ναι / όχι, με λέξεις κλειδιά, και η
ιστορία ξεδιπλώνεται ανάλογα με τη διαδρομή που χαράσσει ο αναγνώστης
μέσα από την εναλλαγή αφηγητών. Έχουμε να πραγματευτούμε ένα κείμενο
δίχως αρχή και δίχως τέλος.
|
19
|
- http://home-1.worldonline.nl/~hamberg/
- Patchwork Girl της Shelley Jackson
- http://www.eastgate.com
- Victory Garden του Stuart
Moulthrop (1995)
- http://raven.ubalt.edu/staff/moulthrop
- 105 χωρία, 500 υπερδεσμοί
- Grammatron Mark Amerika 1997
- www.grammatron.com
- ένα πειραματικό πολυμεσικό περιβάλλον
|
20
|
- Σε σύγκριση με τους συγγραφείς πεζών έργων, υπάρχουν λιγότεροι ποιητές
που χρησιμοποιούν τις δυνατότητες του υπερκειμένου για τη σύνθεση και
την έκδοση ποίησης
- Ρομαντική καχυποψία;
- Το μέσο καθεαυτό άραγε ενθαρρύνει εκείνη την βαθύτερη σχέση με τα
τεχνάσματα της γλώσσας, που είναι η καίρια ενασχόληση του ποιητή;
|
21
|
- Τα έργα παίζουν με τα χρώματα, τις γραμματοσειρές και τα οπτικά εφέ που
δεν μας παρέχονται στο χαρτί.
- Robert Kendall A study in shades http://www.cortlandreview.com/features/00/04/kendall
|
22
|
- Christy Sheffield Sanford και Reiner Strasser Water,water,water (1999) http://workxspace.de/water
- Εδώ μπορούμε να παρακολουθήσουμε μία δυναμική διάδραση εικόνας και
κειμένου. Η εικόνα άλλοτε φωτίζει κι άλλοτε αποκρύπτει το κείμενο.
|
23
|
- Στο έργο της Strickland: Ballad
of Sand and Harry Soot, (1999) http://www.wordcircuits.com/gallery/sandsoot
- έχουμε την ευκαιρία να
περιηγηθούμε σε πολλά αλληγορικά επίπεδα. Οι δεσμοί δεν αποκαλύπτονται
αλλά ο αναγνώστης πρέπει να τους ανακαλύψει ψηλαφώντας με το ποντίκι του
λέξη-λέξη. Αυτή η αργή, ανορθόδοξη πλοήγηση ενδυναμώνει τη σχέση
εικόνας-λέξης και τα όρια εικαστικής τέχνης –λογοτεχνίας θαμπώνουν.
|
24
|
- Ενδιαφέρον παρουσιάζει η δουλειά του Κομνηνού Ζερβού
(http://www.gu.edu.au/ppages/K_Zervos/) που χρησιμοποιεί τους ήχους για
να δώσει πολλαπλές διαστάσεις στο ποίημά του.
- Στην υπερλογοτεχνική εκδοχή του
μυθιστορήματος της Σοφίας Νικολαΐδου «Πλανήτης Πρέσπα», www.snikolaidou.gr οι δεσμοί μεταξύ των κειμένων
κρύβονται από παιχνίδια ήχου και προφοράς των επιλεγμένων λέξεων.
|
25
|
- Ο David Knoebel στο έργο του clickpoetry http://home.ptd.net/~clkpoet/ ολοκληρώνει τα ποιήματά του με εκφορά
λόγου. Χτυπώντας μία φράση, έρχεται στην οθόνη μας άλλη κι ακούγεται μία
τρίτη που ολοκληρώνει το νόημα. Η ποίησή του απευθύνεται με αυτόν τον
τρόπο σε πολλές αισθήσεις. Οι ήχοι επισκέπτονται τη λογοτεχνία
προσδίδοντάς της άλλη μία διάσταση.
|
26
|
- Τα όρια της σελίδας στο διαδίκτυο τείνουν προς το άπειρο. Η ράχη του
βιβλίου δεν μας δεσμεύει και οι σελίδες μας μπορούν να έχουν όποια
διάσταση τους ορίσουμε, ακόμη κι ενός τετραγωνικού ποδιού http://www.wordwork.org/gui.html Η οθόνη μεταβάλλεται μπροστά στα μάτια
μας και το έργο αποκτά άλλη δυναμική χάρη στις δυνατότητες του
«ηλεκτρονικού χαρτιού».
|
27
|
- Ποιος έχει τον έλεγχο; Οι
ηλεκτρονικοί λογοτέχνες χρησιμοποιούν το μέσο ως μήνυμα ξεπερνώντας τα
όρια του χωροχρόνου.
- Η τεχνολογία διευκολύνει πλέον τη σύνθεση διαφορετικών σημειωτικών
τρόπων επικοινωνίας στην ίδια επιφάνεια.
- Οι καλλιτέχνες πειραματίζονται με τη σύνθεση των δυνατοτήτων τους. Οι
μεταμορφώσεις που συμβαίνουν στην οθόνη μας για μερικούς μελετητές επεκτείνουν τα
όρια της λογοτεχνίας εκεί που καμία σελίδα χαρτιού δεν μπορεί να μας
ταξιδέψει.
|
28
|
- Το υπερκείμενο ευαγγελίζεται την αποδέσμευση του αναγνώστη από τη
γραμμικότητα της ανάγνωσης και τις κρατούσες κειμενικές νόρμες. Έχει τη
δυνατότητα να απεικονίσει ή να παρακολουθήσει τον τρόπο σκέψης μας, με
τρόπους που είναι απαγορευμένοι για την τεχνολογία της τυπογραφίας.
- Οι δυνατότητες του νέου μέσου μόλις αρχίζουν να εξερευνώνται.
|
29
|
- Χρειάζεται να κατανοήσουμε τα σημειωτικά χαρακτηριστικά των διαφορετικών
τρόπων, όταν αυτά συνδυάζονται σε πολυτροπικές συνθέσεις.
- Τα λογοτεχνικά υπερκείμενα δεν είναι στατικά, με αποτέλεσμα οι
σημειωτικές θεωρίες να αδυνατούν να ερμηνεύσουν τη δυναμική τους.
- Η αλληλεπίδραση εικόνας, ήχου, κειμένου είναι πιθανό να προκαλεί
γνωσιακό φόρτο, λόγω των απαιτήσεων επεξεργασίας των δεδομένων που
ανακύπτουν, και να συσκοτίζουν την αισθητική απόλαυση.
|
30
|
- Οι ηλεκτρονικοί λογοτέχνες προχωρούν ολοένα σε πιο προκλητικές φόρμες
καλώντας όσο το δυνατόν περισσότερες αισθήσεις στο ταξίδι της
λογοτεχνίας.
- Συναισθησία - G. Kress
- Eίμαστε πραγματικά τυχεροί που ζούμε σε αυτήν την εποχή ως αναγνώστες
και ως συγγραφείς.
|
31
|
- τα βασικά ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά. Το θέμα βρίσκεται υπό
διαμόρφωση· η φιλολογία δε διακινδυνεύει προβλέψεις. Παρατηρεί και
περιμένει. Τι μας περιμένει
στη στροφή, άδηλο.
- επιστροφή στο www.netschoolbook.gr
|